Aktualność

Kluczowe znaczenie w obliczu zachodzących zmian odgrywają kompetencje cyfrowe. Z danych Eurostatu wynika, że 44% obywateli Unii Europejskiej nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych[1]. W Polsce, mimo że obserwujemy niewielki wzrost na przestrzeni ostatnich lat, to problem ten dotyczy ponad 55% osób. Warto jednak zauważyć, że w naszym kraju niespełna dwie trzecie młodych osób w wieku 16-24 lata oraz 13% seniorów i seniorek (65-74 lata) posiada podstawowe umiejętności cyfrowe[2].

Unia Europejska, dostrzegając dynamikę i skalę zachodzących zmian w obszarze transformacji cyfrowej, wyznaczyła krajom członkowskim bardzo ważny cel – sprawienie, aby 80% obywateli i obywatelek UE w roku 2030 posiadało co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe[3]. Planowane jest także zwiększenie w skali UE zatrudnienia specjalistów z obszaru technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) o co najmniej 20 mln, z uwzględnieniem konwergencji między kobietami i mężczyznami[4]. Istotny z perspektywy wyznaczonych celów strategicznych jest rozwój kompetencji i wiedzy osób w krajach członkowskich niezależnie od wieku. Niektóre z proponowanych przedsięwzięć, zwłaszcza w ramach priorytetu szczegółowego – transformacja cyfrowa[5], mogą być realizowane jako projekty solidarności w Europejskim Korpusie Solidarności. Cyfrowe priorytety programu Europejski Korpus Solidarności obejmują m.in.:

• rozwój podstawowych i zaawansowanych umiejętności i kompetencji cyfrowych,
• wykorzystanie powstających technologii i innowacji w kształceniu i szkoleniu,
• wykorzystanie przełomowych technologii (np. AI) w nauczaniu, uczeniu się, a także rozwoju umiejętności cyfrowych związanych z bezpiecznym i odpowiedzialnym wykorzystaniem AI,
• włączanie cyfrowe i przeciwdziałanie nierównościom społecznym,
• wykorzystanie unijnych narzędzi i ram cyfrowych w zakresie edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych[6].

Aby ułatwić młodym osobom przygotowanie projektów solidarności oraz wdrożenie komponentu „digital”, przygotowano pięć praktycznych wskazówek i inspiracji.

1. Dokonaj analizy cyfrowych potrzeb grupy docelowej

Przygotowując projekt solidarności, warto przyjrzeć się kompetencjom cyfrowym grupy projektowej, aby wiedzieć, na jakim etapie realizacji projektu włączyć cyfrowy potencjał każdej z osób (np. znajomość danej aplikacji, umiejętność montażu materiałów audio). Pomocne będzie dopytanie się przyszłych beneficjentów i beneficjentek o ich cyfrowe zasoby i potrzeby, np.:

• Z jakich narzędzi cyfrowych i aplikacji korzystasz na co dzień?
• W jakim stopniu wykorzystujesz Internet w codziennych czynnościach?
• Co stanowi dla Ciebie największe wyzwanie w korzystaniu z narzędzi cyfrowych?
• Jak radzisz sobie z komunikowaniem się online z innymi osobami?
• Jakie zagrożenia dostrzegasz w korzystaniu z urządzeń ekranowych?

Zebrane informacje mogą mieć istotny wpływ na przebieg projektu jak i stopień osiąganych rezultatów.

2. Wyznacz jasny cel

Jeśli już wiesz, jakimi cyfrowymi zasobami dysponuje Twój zespół oraz jakie potrzeby bądź wyzwania stoją przed grupą docelową, zastanów się nad cyfrowym priorytetem, którym zajmiesz się w projekcie. Czy planowane działania i wprowadzane rozwiązania będą:

• służyły wzrostowi kompetencji cyfrowych (np. w obszarze pozyskiwania i analizy danych)?
• polegały na wykorzystaniu narzędzi, aplikacji i programów do efektywnego i angażującego przekazywania i zdobywania wiedzy związanej z tematyką projektu?
• poruszały informacje na temat możliwości wykorzystania narzędzi AI w celach edukacyjnych i osobistych (np. tworzenie własnych agentów AI)?
• zachęcały uczestników i uczestniczki do wymiany doświadczeń oraz wzajemnego uczenia się na temat możliwości wykorzystania nowych technologii w codziennych czynnościach?
• dostarczały informacji na temat bezpiecznego korzystania z aplikacji i urządzeń ekranowych?
• wykorzystywały unijne narzędzia i rozwiązania cyfrowe (np. EPALE – elektroniczną platformę na rzecz uczenia się dorosłych w Europie, Centrum zasobów cyfrowych SALTO, Kącik edukacyjny)?

To tylko przykładowe możliwości wdrożenia komponentu „digital” w projektach solidarności.  Jeśli Twój projekt będzie zakładał wykorzystanie aplikacji i narzędzi cyfrowych, to warto zapoznać wszystkie osoby uczestniczące z instrukcją lub zasadami ich użytkowania. Pomóż beneficjentem i beneficjentkom zrozumieć nowe technologie.

3. Zadbaj o włączenie cyfrowe

Włączenie społeczne i różnorodność, obok transformacji cyfrowej, stanowi jeden z priorytetów strategicznych Europejskiego Korpusu Solidarności[7]. Przygotowując projekt solidarności, zwróć uwagę na cechy demograficzne, społeczne i fizyczne, jak również potrzeby i oczekiwania grupy docelowej. Mogą one mieć istotny wpływ na planowane działania oraz metody i formy ich realizacji. Zwróć uwagę na dostępność cyfrową tworzonych produktów, m.in. zrozumiałość i jasność języka wykorzystywanego w przesyłanych wiadomościach, umieszczenie napisów w filmach tworzonych i publikowanych w ramach projektu, przygotowanie transkrypcji do nagrywanych podcastów. Istnieje wiele narzędzi online, które mogą ułatwić wykonanie niektórych czynności. Poprawność ortograficzną, stylistyczną, gramatyczną i typograficzną tworzonych tekstów sprawdzisz m.in. na stronie Ortograf.pl Transkrypcję pliku audio wykonasz dzięki licznym narzędziom wykorzystującym sztuczną inteligencję, np. TurboScribe. Z kolei pracując z głosem i poszukując audio do audiobooków lub filmów, zerknij na platformę ElevenLabs.

4. Łącz dwa światy

W trakcie realizacji działań projektowych, jak również w zarządzaniu projektem skorzystaj z różnych narzędzi i aplikacji, które są pomocne w planowaniu terminów i zarządzaniu czasem (np. Doodle), tworzeniu harmonogramów i dzieleniu zadań w grupie projektowej (np. Wrike). Zamiast wykorzystywać tradycyjne bloki flipchartowe podczas warsztatów i spotkań użyj whiteboard’ów online (np. Conceptboard). Wirtualne aktywności w formie testów, quizów czy fiszek stworzysz dzięki aplikacji Quizlet lub Genially. Łącz świat online i offline, wykorzystując dostępne możliwości. Warto jednak pamiętać, by każda z osób korzystających z narzędzia znała zasady jego użytkowania, a czas potrzebny na pracę z danym narzędziem nie zajmował więcej niż tradycyjne rozwiązania.

5. Pomyśl o cyfrowej promocji i upowszechnianiu rezultatów

Wykorzystaj dostępne narzędzia i aplikacje w promocji projektów solidarności oraz osiąganych rezultatów. Pokaż, jak podejmowane działania wpłynęły na odbiorców i społeczność lokalną. Bezpłatnym narzędziem do projektowania graficznego online jest Canva. Stworzysz w niej nie tylko prezentacje, arkusze czy filmy, ale szereg materiałów przydatnych w mediach społecznościowych (m.in. posty, relacje, rolki). Alternatywą dla prezentacji tworzonych w Canvie mogą być Prezi i Piktochart. Wykorzystaj także dostępne strony internetowe i narzędzia online do poszukiwania inspiracji. Warto zerknąć na TED Talks i wsłuchać się w wybrane prezentacje poruszające wiele wartościowych tematów (m.in. technologię, środowisko, zmianę klimatu, kulturę).

Wdrażanie cyfrowych rozwiązań w projektach solidarności można rozpocząć od pojedynczych działań, przy czym kluczowa jest dbałość o potrzeby i możliwości grupy docelowej. Jeśli tematem przewodnim Twojego projektu nie jest komponent „digital”, to mimo to warto zastanowić się nad włączeniem któregoś z cyfrowych priorytetów (np. wykorzystaniem w jednym z działań wybranego i pasującego do tematyki projektu narzędzia lub aplikacji). Pomóż swojej społeczności w świadomym i odpowiedzialnym korzystaniu z dostępnych zasobów cyfrowych i rozwiązań AI. Wspieraj beneficjentów i beneficjentki projektów solidarności w rozwoju kompetencji cyfrowych.

 Autor: Dr Mateusz Konieczny

Doktor nauk społecznych, ekspert edukacyjny, job-coach, badacz i praktyk w obszarze doradztwa zawodowego, wykładowca akademicki na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie SWPS. Certyfikowany Trener FRIS®. Ekspert Youth Wiki – Encyklopedii Komisji Europejskiej poświęconej młodzieży i polityce młodzieżowej. Naukowo i zawodowo interesuje się zmianami zachodzącymi na rynku pracy w wymiarze cyfrowym i technologicznym. Twórca programów edukacyjnych i rozwojowych wzmacniających świadome planowanie przyszłości edukacyjnej i zawodowej oraz budowanie sieci współpracy między młodzieżą, rodzicami i doradcami zawodowymi